کاهش تورم، واقعي است؟

تاریخ انتشار : 1401/02/18

دنياي اقتصاد- محمد جندقي : احتمالا اين گزاره رئيس‌جمهور را شنيده باشيد که اخيرا اعلام کرده، تورم از ابتداي دولت سيزدهم، ۱۳‌درصد کاهش يافته است. اين اظهارات ابراهيم رئيسي، واکنش‌‌‌هاي مثبت و منفي‌‌‌ به همراه داشت؛ موافقان دولت بر طبل اميدواري کوبيدند و مخالفان هم سند رو کردند؛ اسنادي از جنس آمار که البته متفاوت از آمار رئيس‌جمهور بود.موافقان، دومينويي از دستاوردهاي دولت سيزدهم را به صف کردند و مخالفان از آينده مبهم اقتصاد و سياست گفتند. بعد از شک و ترديدها نسبت به آمار کاهش تورم از سوي رئيس‌جمهور، معاون اقتصادي بانک‌مرکزي دست به کار شد و ريز آمار تورم از شهريور تا اسفند را اعلام کرد؛ آماري که به گفته پيمان قرباني، مهر تاييدي بر آمار رئيس‌جمهور بود. پيمان قرباني، با ارائه آمار تورم از ابتداي دولت سيزدهم اعلام کرد: «آمار رئيس‌‌‌جمهور درباره کاهش ۱۳درصدي تورم، کاملا مستند است.»

طبق گزارش بانک‌مرکزي، تورم ۳/ ۵۹درصدي شهريور ۱۴۰۰، در اسفند به ۲/ ۴۶‌درصد کاهش يافت که نشان‌دهنده کاهش ۱/ ۱۳درصدي نرخ تورم سالانه است. بانک‌مرکزي همچنين از کاهش ۴/ ۲۵درصدي تورم نقطه به نقطه طي اين مدت خبر داد. برآيند همه اينها، استناد برخي از مخالفان اين گزاره، به آمارهاي رسمي بود. به گفته منتقدان، مرکز آمار ايران، به‌عنوان مرجع رسمي اعلام نرخ تورم، اين ميزان کاهش را نشان نمي‌‌‌دهد. مراجعه به آمارهاي مرکز آمار ايران از تغيير شاخص قيمت مصرف‌کننده نشان مي‌دهد، نرخ تورم سالانه کاهش ۶/ ۵‌درصدي داشته و از حدود ۴۶‌درصد به حدود ۴۰‌درصد رسيده است. همچنين روند تورم نقطه به نقطه، کاهش ۹‌درصدي اين نرخ را روايت مي‌کند؛ عددي که به استناد اظهارات معاون اقتصادي بانک‌مرکزي، کاهش ۴/ ۲۵درصدي را نشان مي‌‌‌دهد.

موافقان، کاهش تورم به حدود ۴۰درصد را يکي از دستاوردهاي دولت در راستاي تحقق وعده روند نزولي اين نرخ عنوان مي‌کنند، در حالي که منتقدان، نرخ تورم ماهانه را روي ميز مي‌‌‌گذارند و بر اين باورند که نرخ تورم ماهانه ۳/ ۳درصدي در فروردين ۱۴۰۱، بالاترين نرخ شش‌ماه گذشته است.در شرايطي که موافقان معتقدند، روند بهبود متغيرهاي اقتصادي ادامه دارد، مخالفان، کاهش تورم به ۴۰‌درصد را مرهون کاهش انتظارات تورمي ناشي از مذاکرات احياي برجام مي‌‌‌دانند، نه اقدامات اقتصادي.

ارجاع به اين اظهارات وزير اقتصاد هم خالي از لطف نيست که احسان خاندوزي، اوايل فروردين‌ماه، تورم ۲۰درصدي را براي پايان ۱۴۰۱ پيش‌بيني کرده بود.  به‌رغم اظهارات موافقان و مخالفان و البته دولت مبني بر تداوم وضع موجود براي کاهش تورم، در اين پرونده از باشگاه اقتصاددانان «دنياي‌اقتصاد» به بررسي و واکاوي تورم در اقتصاد ايران و اينکه «چقدر کاهش تورم واقعي است» از نگاه برخي کارشناسان پرداخته‌ايم.