روس‌ها رفتند، پشت سرشان را هم نگاه نکردند؟!
تاریخ انتشار : 1397/10/11
شرکت‌هاي نفتي روسيه که در فضاي پسابرجام با بيش‌ترين مشارکت و مذاکره با طرف ايراني در صدر ليست خواستگاران نفت و گاز ايران ايستادند و هرروز دريچه جديدي براي حضور در اين بازار باز مي‌کردند، امروز که آمريکا در پشت پرده تعامل با ايران ايستاده، خبري از آن‌ها نيست و ظاهرا بساط خود را از بازار نفت ايران جمع کرده‌اند.
به گزارش ايسنا، بعد از رونمايي از قراردادهاي جديد نفتي توسط ايران، شرکت‌هاي روسي به مرور زمان پاي ميز مذاکره نشستند و در اين راستا شرکت‌هاي لوک اويل، روسنفت، زاروبژنفت، تات‌نفت، گازپروم و گازپروم نفت با شرکت ملي نفت ايران، تفاهم‌نامه هم امضا کردند. ميدان‌هاي منصوري، آب تيمور، کيش، ياران، مارون، لايه نفتي پارس جنوبي، کوپال، آبان، اسفنديار، پايدار غربي، دهلران، پارس شمالي، آذر، چنگوله و چشمه خوش، از جمله ميدان‌هايي بودند که درباره آن‌ها با شرکت‌هاي روس مذاکره شده بود.
البته اين مذاکرات بي‌نتيجه نبود و در روزهاي پاياني سال ۱۳۹۶، شاهد امضاي قرارداد بهبود بازيافت، افزايش توليد و بهره‌برداري ميادين نفتي آبان و پايدار غرب بين شرکت ملي نفت ايران و شرکت‌هاي زاروبژنفت روسيه و دانا انرژي ايران بوديم.
خريد نفت ايران توسط روسيه روي ديگر سکه تعاملات نفتي دو کشور بود و در ديداري که بين بيژن زنگنه - وزير نفت کشورمان و الکساندر نواک - وزير انرژي روسيه در اواخر سال ۱۳۹۵ صورت گرفت، قرار شد نفت ايران به يک شرکت روسي و براي مقاصد خارج از روسيه فروخته شود و ۵۰ درصد پول فروش نفت به روسيه، به‌صورت نقدي تحويل ايران داده و ۵۰ درصد ديگر صرف خريد کالا و خدمات از روسيه شود که اين موضوع نيز در مرحله اجرا قرار گرفت.
تمايل روس‌ها براي حضور در صنعت نفت ايران، غيرقابل انکار بود، به طوري‌که يوري اوشاکوف - دستيار رئيس جمهوري روسيه اعلام کرد که شرکت‌هاي نفت و گاز اين کشور مي‌توانند بيش از ۵۰ ميليارد دلار در توسعه ميدان‌هاي نفت و گاز ايران سرمايه‌گذاري داشته باشند.
دريچه ديگري که پيش از خروج آمريکا از برجام در تعاملات نفتي ايران و روس گشوده شد، تمايل شرکت روسنفت به سرمايه‌گذاري در منطقه زاگرس بود. در اين راستا يک سند رسمي دولت روسيه نشان داد شرکت روسنفت به سرمايه‌گذاري در نفت و گاز منطقه زاگرس در ايران تمايل دارد .طبق سند ياد شده که در يکي از پايگاه‌هاي اينترنتي دولت روسيه منتشر شد، از ميانه ماه فوريه سال جاري ميلادي، روسنفت قصد داشته فرصت‌هاي اکتشاف و توليد نفت در منطقه زاگرس را بررسي کند. حتي در سال 2017 ميلادي، روسنفت و شرکت ملي نفت ايران براي همکاري در چند پروژه راهبردي در ايران با ارزشي تا سقف ۳۰ ميليارد دلار، به توافق اوليه دست يافتند.
به عبارت ديگر صنعت نفت ايران، تقريبا ديگر وجهي نداشته که روس‌ها به آن وارد نشده باشند. از توسعه ميادين گرفته تا توليد و فروش نفت و غيره. اما همين روس‌ها با خروج ترامپ از برجام و بعد از اين‌که آمريکا همه کشورهايي که با ايران تعامل نفتي داشتند را تهديد به تحريم کرد به مرور زمان و چراغ خاموش از صنعت نفت ايران پا پس کشيدند.
در ابتدا و کم‌تر از يک ماه بعد از اين‌که ترامپ از برجام خارج شد، شرکت لوک اويل روسيه که دومين توليدکننده بزرگ نفت در روسيه است، اعلام کرد که در حال حاضر به دليل تهديد تحريم‌هاي آمريکا عليه کمپاني‌ها تصميم ندارد بر اساس طرح‌هاي توسعه پروژه‌ها در ايران عمل کند و همه فعاليت‌هاي خود را متوقف کرد. زاروبژنفت و روسنفت ديگر شرکت‌هاي روسي بودند که به دليل تحريم‌هاي آمريکا بازار نفت ايران را ترک کردند و ديگري خبري از آن همه اشتياق براي تعامل نفتي با ايران نيست.
روس‌ها درحالي بازار نفت ايران را ترک کرده و پشت سرشان را هم نگاه نکردند که بسياري از کارشناسان بر اين باورند که روسيه جدي‌ترين رقيب ايران در نفت و گاز است و تلاش مي‌کند مشتريان نفتي و گازي ايران را در منطقه بگيرد. آن‌ها اعتقاد دارند روس‌ها ايران را هرگز نمي‌فروشند، اما به هر قيمتي که بشود اجاره مي‌دهند .روس‌ها دلشان مي‌خواهد ايران در بازار نفت کوچک شود تا سهم ما را بگيرند.
البته بسياري بر اين باورند که شرکت‌هاي روسي از نظر مالي و فني نسبت به شرکت‌هاي غربي بسيار ضعيف‌تر هستند و هدف آن‌ها از سرمايه‌گذاري در کشوري مانند ايران تمرين در حوزه توسعه و افزايش توان سرمايه‌گذاري‌هاي بين‌المللي است.
