تحولات ۹ماهه اقتصاد ايران؛ از رشد ۳.۵ درصدي غيرنفتي تا رشد ۴.۹ درصدي سرمايه‌گذاري
تاریخ انتشار : 1402/12/27
بررسي مولفه‌هاي رشد اقتصاد کشور در ۹ماهه ۱۴۰۲ حکايت از تداوم روند بهبود فعاليت‌هاي اقتصادي در امتداد رشد اقتصادي سال ۱۴۰۱ دارد.
به گزارش ايبنا، بر اساس محاسبات مقدماتي اداره حساب‌هاي اقتصادي اين بانک، توليد ناخالص داخلي به قيمت پايه (به قيمت‌هاي ثابت سال ۱۳۹۵) در سه ماهه سوم سال ۱۴۰۲ به رقم ۳۹۷۱.۸ هزار ميليارد ريال رسيد که نسبت به سه ماهه سوم سال ۱۴۰۱، رشد ۴.۳ درصدي را نشان مي‌دهد. همچنين رشد اقتصادي بدون نفت طي دوره مذکور معادل ۳.۳ درصد بوده است.
بررسي وضعيت سرمايه‌گذاري در بخش‌هاي مختلف اقتصادي (به قيمت‌هاي ثابت سال ۱۳۹۵) مبين آن است که در سه ماهه سوم سال ۱۴۰۲ تشکيل سرمايه ثابت ناخالص از رشد ۴.۹ درصدي نسبت به دوره مشابه سال قبل برخوردار گرديده است؛ به‌طوري که در دوره مزبور، رشد تشکيل سرمايه ثابت ناخالص در دو زيربخش اصلي ماشين‌آلات و ساختمان به ترتيب معادل ۷.۲ و ۳.۳ درصد بوده است.
در مجموع عملکرد توليد ناخالص داخلي کشور در نه‌ماهه سال ۱۴۰۲ با احتساب نفت و بدون احتساب نفت به قيمت‌هاي ثابت سال ۱۳۹۵ به ترتيب به ۱۲۰۸۳.۰ و ۱۰۹۶۸.۳ هزار ميليارد ريال رسيد که نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتيب با افزايش ۴.۵ و ۳.۵ درصدي همراه بوده است. تحقق رشد اقتصادي ۴.۵ درصدي در نه‌ماهه ۱۴۰۲ در امتداد رشد اقتصادي ۴.۰ درصدي سال ۱۴۰۱ حکايت از تداوم روند رو به بهبود فعاليت‌هاي اقتصادي در کشور دارد.
مولفه‌هاي رشد اقتصادي در سه ماهه سوم سال ۱۴۰۲
بررسي عملکرد رشد اقتصادي بر حسب گروه فعاليت‌هاي اقتصادي (به قيمت‌هاي ثابت سال ۱۳۹۵) نشان مي‌دهد، رشد توليد ناخالص داخلي در سه ماهه سوم سال ۱۴۰۲ حاصل تحقق رشد مثبت ارزش افزوده در تمامي گروه‌هاي اصلي بوده است. لازم به توضيح است در دوره مزبور، رشد محقق شده گروه‌هاي نفت و گاز، صنايع و معادن، خدمات و کشاورزي، جنگلداري و ماهيگيري نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتيب معادل ۱۴.۵، ۴.۱، ۳.۶ و ۰.۶ درصد مي‌باشد.
بررسي توليد ناخالص داخلي برحسب اقلام هزينه نهايي (به قيمت‌هاي ثابت سال ۱۳۹۵) در سه ماهه سوم سال ۱۴۰۲ نشان مي‌دهد، هزينه‌هاي مصرف نهايي بخش خصوصي و تشکيل سرمايه ثابت ناخالص به ترتيب از نرخ‌هاي رشد ۰.۷ و ۴.۹ درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل برخوردار بوده‌اند. در اين فصل هزينه‌هاي مصرف نهايي بخش دولتي نسبت به فصل مشابه سال ۱۴۰۱ کاهش ۶.۲ درصدي را تجربه نموده است. در اين دوره رشد تشکيل سرمايه ثابت ناخالص به تفکيک ماشين آلات و ساختمان به ترتيب معادل ۷.۲ و ۳.۳ درصد بوده است.
مولفه‌هاي رشد اقتصادي در نه‌ماهه سال ۱۴۰۲
بررسي عملکرد رشد اقتصادي بر حسب گروه فعاليت‌هاي اقتصادي در نه‌ماهه سال ۱۴۰۲ نشان مي‌دهد، رشد ارزش افزوده گروه‌هاي خدمات، نفت و گاز، صنايع و معادن و کشاورزي، جنگلداري و ماهيگيري نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتيب معادل ۴.۰، ۱۶.۳، ۳.۹ و ۰.۷ درصد بود که به ترتيب از سهمي معادل ۲.۲، ۱.۳، ۰.۹، و ۰.۱ واحد درصد در رشد اقتصادي نه‌ماهه سال ۱۴۰۲ برخوردار بوده‌اند. در دوره مزبور ارزش افزوده بخش صنعت به قيمت‌هاي ثابت سال ۱۳۹۵ از افزايش ۴.۲ درصدي نسبت به نه‌ماهه سال ۱۴۰۱ برخوردار بود؛ به‌طور مشخص در اين بخش رشد شاخص توليد کارگاه‌هاي بزرگ صنعتي ۱۰۰ نفر کارکن و بيشتر - با اختصاص سهم حدود ۷۰ درصد از ارزش افزوده بخش صنعت- نسبت به نه‌ماهه سال ۱۴۰۱ معادل ۳.۵ درصد بود. بررسي عملکرد رشد شاخص مزبور به تفکيک رشته فعاليت‌هاي صنعتي (بر حسب کد‌هاي ISIC دو رقمي) نشان مي‌دهد که در نه‌ماهه سال ۱۴۰۲ از مجموع ۲۴ گروه اصلي، ۱۹ گروه (با ضريب اهميت ۶۶.۸ درصدي از شاخص کل) از رشد مثبت توليد برخوردار بوده اند؛ از جمله صنايعي که بيشترين سهم را در رشد محقق شده اين دوره داشته‌اند مي‌توان به صنايع توليد فلزات اساسي، صنايع توليد وسايل نقليه موتوري، تريلر و نيم‌تريلر، صنايع توليد مواد غذايي و صنايع توليد محصولات کاني غيرفلزي اشاره کرد.
بررسي توليد ناخالص داخلي برحسب اقلام هزينه نهايي در نه‌ماهه سال ۱۴۰۲ نشان مي‌دهد، هزينه‌هاي مصرف نهايي بخش خصوصي و تشکيل سرمايه ثابت ناخالص به قيمت‌هاي ثابت سال ۱۳۹۵ به ترتيب از نرخ‌رشد ۴.۲ و ۴.۵ درصدي نسبت به دوره مشابه سال قبل برخوردار بوده‌اند که رشد محقق شده تشکيل سرمايه ثابت ناخالص در دوره مزبور عمدتاً متاثر از رشد تشکيل سرمايه ثابت ناخالص در دو زيربخش ماشين‌آلات و ساختمان به ترتيب معادل ۷.۱ و ۲.۹ درصد بوده است. همچنين لازم به اشاره است که هزينه‌هاي مصرف نهايي بخش دولتي در نه‌ماهه سال ۱۴۰۲ نسبت به دوره مشابه سال قبل، کاهش ۱.۶ درصدي را تجربه کرده است.
