تکثرگرايي نشانه توسعه نيست
تاریخ انتشار : 1401/09/19
دنياي‌اقتصاد : رئيس اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و کشاورزي ايران گفت: هم‌‌‌اکنون بايد کار اساسي براي بحث تدوين استراتژي توسعه صنعتي کشور صورت گيرد. سياست‌‌‌هاي صنعتي ما با مزيت‌‌‌هاي نسبتي سازگاري ندارد. ما از مراحل انتهايي توسعه کشورهاي پيشرفته الگوبرداري کرده و بر صنايع سنگيني که خام‌‌‌فروشي بر آنها سيطره دارد، تمرکز کرده‌‌‌ايم.
غلامحسين شافعي در نشستي که با حضور اعضاي کميسيون صنايع و معادن مجلس شوراي اسلامي و فعالان اقتصادي در اتاق بازرگاني خراسان‌رضوي برگزار شد، اظهار کرد: کميسيون صنايع و معادن مجلس در تحرکات جديد جديت‌‌‌هاي ملموسي دارد. مسائل و مشکلاتي که امروز مطرح مي‌شود، ۱۰سال پيش هم بوده است. صورت‌‌‌مساله‌‌‌ها از ۱۰سال قبل نيز وجود داشته و اين نشان مي‌دهد که تغييرات بنيادي در بخش صنعت و توليد مشاهده نمي‌شود. وي افزود: اگر اقتصاد را ديوار فرسوده‌‌‌اي در نظر بگيريم، گويا افرادي ديوار را رنگ مي‌کنند اما مجددا ديوار دوباره به همان ظاهر قبلي بازمي‌گردد. در حال حاضر در وضعيتي هستيم که نرخ استهلاک از نرخ سرمايه‌گذاري در بخش ماشين‌‌‌آلات و توليد بيشتر است و اين براي توسعه صنعتي فاجعه به حساب مي‌‌‌آيد. از طرف ديگر در مجموعه سياست‌‌‌هاي کلي ميزان ارزبري بخشي از صنعت از ميزان ارزآوري آن بيشتر است.
رئيس اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و کشاورزي ايران گفت: روزبه‌روز شکاف تکنولوژيکي در بخش صنعت با رقبا بيشتر مي‌شود و اين ما را در بازار رقابتي با ناکامي در آينده روبه‌رو مي‌کند. اکنون در حال توليد کالاهايي هستيم که به‌زودي از بازار مصرف جهاني و حتي از بازار مصرف داخلي حدف مي‌شود اما هنوز به اين واحدها کمک مي‌‌‌کنيم که اين اتلاف منابع است. مجموع اين مسائل صنعت را در تسخير خام‌‌‌فروشي قرار داده و اين موضوع نمي‌‌‌تواند آينده روشني را براي صنعت ما رقم بزند. چقدر در صنعت ما عمق ساخت داخل وجود دارد؟ آيا مونتاژکاري بر عمق ساخت داخل غلبه مي‌کند؟
شافعي تصريح کرد: امروز در زمينه صنعت، تکثرگرايي نشانه‌‌‌اي از توسعه دانسته مي‌شود. اين مساله در هيچ جاي دنيا مقبوليت ندارد. اينکه در يک‌سال و ماه‌‌‌هاي گذشته ميزان صدور پروانه‌‌‌هاي بهره‌‌‌برداري در کشور نسبت به ماه قبل بالا برود، نشان توسعه نيست. براي مثال در صنعت خودرو که خيلي حرف و حديث وجود دارد، در سال ۹۷، ۴۹پروانه بهره‌‌‌برادري صادر شد و ۳۲پروانه بهره‌‌‌برادري نيز در حال پيگيري بود. کره‌جنوبي پنج‌واحد خودروسازي، ژاپن ۱۱واحد و فرانسه هشت‌واحد دارد. همچنين در فولاد که جزو صنايعي است که روي آن حساب مي‌شود، ۶۱۲پروانه بهره‌‌‌برداري صادر شد و ۸۲۸پروانه در حال انجام بود که در مجموع حدود ۱۴۴۰واحد توليدي را دربر مي‌گيرد؛ ولي کره‌جنوبي پنج‌برابر ظرفيت ما فولاد تهيه مي‌کند. بنابراين تکثرگرايي نشانه توسعه نيست و بايد براي آن فکر اساسي شود.
او افزود: امروز مشکل اصلي در بخش صنعت نبود سرمايه‌گذاري عظيم و بزرگ و عدم‌دسترسي به فناوري‌‌‌هاي روز است. دليل اصلي عدم‌سرمايه‌گذاري در صنعت، سيطره کامل نااطميناني در فضاي کسب‌وکار و روشن نبودن سياست‌‌‌هاي اقتصادي دولت و مجلس است. سرمايه‌گذار واقعا نمي‌‌‌تواند آينده چند ماه خود را پيش‌بيني کند. آيا کسي مي‌‌‌تواند پيش‌بيني کند که قيمت خوراک صنايع چقدر خواهد بود؟ آيا کسي مي‌‌‌تواند قيمت انرژي را پيش‌بيني کند؟ بنابراين ريسک‌‌‌پذيري بالاست و از همين رو سرمايه‌گذاري صورت نمي‌گيرد. براساس آخرين آمارها در مورد شرکت‌هاي بورسي سيطره دولت بر بخش صنعت روزبه‌روز بيشتر مي‌شود و سيطره بخش خصوصي نزول پيدا مي‌کند.
۴۷درصد بنگاه‌‌‌هاي بورسي مربوط به دولت، ۲۵درصد مربوط به صندوق‌هاي بازنشستگي، ۹درصد مربوط به نهادهاي عمومي و تنها ۱۵درصد مربوط به بخش خصوصي است. از طرفي در خصوص منابعي که صنعت نياز دارد، قانوني تصويب شد به نام رفع موانع توليد. در اين قانون نمايندگان ماده‌‌‌اي پيش‌بيني کردند که براي بخش توليد و صنعت حساب ويژه بايد باز مي‌‌‌کرد که منابع لازم براي سرمايه در گردش ايجاد شود اما اين حساب هنوز افتتاح نشده است. رئيس اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و کشاورزي ايران يادآوري کرد: مطالعه‌‌‌اي در خصوص ژاپن، کره‌جنوبي و... انجام و مشخص شده تدويني که آنها کرده‌‌‌اند، با برنامه ما بسيار فاصله دارد. اين کشورها از توالي صنعتي جلوگيري کرده‌‌‌اند. آنها ابتدا مزيت‌‌‌هاي نسبي را شناسايي و آن را روي سکويي براي افزايش مزيت‌‌‌هاي اقتصادي جديد و براي خلق ارزش‌افزوده قرار داده‌‌‌اند.
