تاریخ انتشار : 1398/03/07
به گزارش خبرنگار مهر، در حوزه ماليات کشور مشکلات متعددي وجود دارد که هر کدام به تنهايي سنگ بزرگي در برابر افزايش درآمدهاي دولت محسوب ميشود اما يکي از بزرگترين چالشها در اين حوزه که طي سنوات اخير نيز بسيار مورد توجه قرار گرفته اما اقدامي در راستاي ساماندهي آن صورت نگرفته، «گستردگي معافيتها و مشوقهاي مالياتي» است.
ميزان معافيتها و مشوقهاي مالياتي در کشور بدون لحاظ معافيت مالياتي در بخش ماليات بر ارزش افزوده، حدود ۵۰ هزار ميليارد تومان برآورد ميشود.
به گفته کارشناسان، معافيتها و مشوقهاي مالياتي در ايران عمدتاً گسترده، عام، متنوع و غير هدفمند هستند و به لحاظ شکلي شامل تمام انواع مشوقهاي مالياتي مرسوم در جهان است که اين مساله علاوه بر ايجاد اختلال در تأمين منابع بودجهاي دولت از محل درآمدهاي مالياتي، منجر به بروز بي انضباطي مالي و بودجهاي و بعضاً نقض اصل رقابت پذيري در اقتصاد شده است.
اين در حالي است که پايههاي قابل اتکايي براي اخذ ماليات مستقيم وجود ندارد و بيشتر ماليات دريافتي نيز ماليات بر حقوق و دستمزد است که از کارمندان و حقوق بگيران دريافت ميشود.
کدام بخشها از ماليات معاف هستند؟
از جمله مهمترين بخشهايي که در اقتصاد ايران از معافيت مالياتي بهره ميبرند ميتوان به سرمايه گذاري به صورت عام، بخش تعاون، بخش کشاورزي، شرکتهاي بورسي، مناطق آزاد تجاري-صنعتي، مناطق کمتر توسعه يافته، شهرکهاي صنعتي، نفت، مناطق ويژه اقتصادي، امور خيريه، امور فرهنگي، مسکن اجارهاي، سود سپردههاي بانکي، صادرات، فعاليتهاي ورزشي، شرکتهاي دانش بنيان و فعاليتهاي توليدي اشاره کرد که براي بسياري از آنها اين معافيت به صورت تعطيلي کامل مالياتي در نظر گرفته شده است.
مشخص نبودن هزينه-درآمدي اين مشوقها و طولاني بودن طول دوره برخورداري از معافيتها از جمله مهمترين معايب ديگر نظام مشوقهاي مالياتي در ايران است.
درواقع، در ايران طبق رويهاي که از قديم مرسوم بوده، اولين قدم به منظور توسعه بخشهاي مدنظر (توسعه صادرات، بخش اقتصادي خاص مانند کشاورزي، توسعه منطقهاي و غيره) اعطاي مشوقهاي مالياتي بدون انجام تحليلهاي مربوط به هزينه-فايده بوده است.
بسته ساماندهي معافيتهاي مالياتي در دست بررسي است
محمدقاسم پناهي، سرپرست سازمان امور مالياتي کشور در گفت و گو با خبرنگار مهر در خصوص معافيتها و مشوقهاي مالياتي، اظهار داشت: اگرچه در تمام کشورها معافيتها و مشوقهاي مالياتي وجود دارد اما اين معافيتها در کشور ما با مشکلاتي مواجه هستند که از جمله مهمترين مشکلات مربوط به «گستردگي» و «شکل مشوق اعطايي» ميشود.
وي با اشاره به تهيه بسته ساماندهي معافيتها و مشوقهاي مالياتي، افزود: در حال حاضر ساماندهي معافيتها و مشوقهاي مالياتي در دستور کار دولت قرار دارد و مراحل تهيه لايحه آن در جريان است. البته در اين بسته ما در پي ساماندهي معافيتها هستيم و قرار نيست تمامي معافيتها حذف شوند.
وي در خصوص زمان تهيه بسته مذکور، گفت: در حال حاضر تهيه اين بسته در دستور کار قرار دارد و بررسيها و ارزيابيهاي لازم در حال انجام است.
پناهي در پاسخ به اين سوال که آيا در نيمه اول سال اين بسته نهايي ميشود، افزود: تمام سعي ما اين است که طي سال جاري بسته ساماندهي معافيتها به طور کامل تهيه شود. البته نميتوانم زمان دقيقي را براي تهيه بسته اعلام کنم.