بيلان شاخصهاي صنايع در آذر
تاریخ انتشار : 1401/10/19
دنياي‌اقتصاد : ميزان صادرات کالا، موجودي مواد اوليه خريداري‌شده و ميزان سفارش‌هاي جديد مشتريان در شامخ صنعتي آذرماه که مرکز پژوهش‌‌‌هاي اتاق بازرگاني ايران منتشر مي‌کند، افت داشته است. شايد به همين دليل است که انتظارات توليد در ماه آينده مديران خريد نيز کاهش يافته و به کمترين ميزان در سه‌ماه گذشته رسيده است. اين شاخص در ابتدا از ۶۰واحد در مهر‌ماه به ۵۹واحد در آبان‌ماه رسيد و در نهايت در آذرماه ۵۸واحد را ثبت کرد. به نظر مي‌رسد مشکلاتي مانند افزايش نرخ ارز و کاهش عرضه، موجب شده است که توليدکنندگان در تامين نهاده‌‌‌ها و مواده اوليه در اکثر رشتهفعاليتهاي صنعتي با مشکلات مواجه شوند. اين اعداد نشان مي‌دهد که تصوير بخش قابل‌توجهي از فعالان صنعتي از آينده صنايع منفي است؛ موضوعي که به‌جز تحريم‌‌‌ها و کاهش سرمايه‌گذاري، ناشي از اثر سوء سياستهاي پولي-مالي و همچنين تورم فزاينده در بخش مواداوليه است. جديدترين گزارش شاخص مديران خريد، به‌روشني نشان مي‌دهد که چگونه سياستهاي خطا در زمينه اقتصادي زمينه‌‌‌ساز نااطميناني در اقتصاد شده و روند فرسودگي سازوکارها و ظرفيت‌‌‌هاي اقتصاد را تسريع کرده است. بنابر آمار شامخ آذرماه، شاخص مديران خريد در حوزه‌‌‌هاي لاستيک و پلاستيک، پوشاک و چرم، وسايل نقليه و قطعات وابسته، چوب، کاغذ و مبلمان، صنايع فلزي و در نهايت ساير صنايع در آذر نسبت به آبان بدتر شده است
همچنين صنايع شيميايي، صنايع نساجي، صنايع غذايي، صنايع کاني غيرفلزي، ماشينسازي و لوازم‌خانگي و صنايع فرآوردههاي نفت و گاز نسبت به آبان‌ماه وضعيت بهتري را در شامخ ثبت کردهاند.
ضمن اينکه در شامخ صنعت آذرماه، شاخصهاي توليد، فروش، موجودي مواد اوليه، استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني، قيمت محصولات توليدشده، مصرف انرژي و صادرات همگي روندي کاهشي دارند.
همچنين فعالان بخش صنعتي در رشتهفعاليتهاي مورد بررسي تاکيد دارند که تقاضاي داخلي و خارجي براي محصولات صنايع داخلي بهشدت کم شده است. از سوي ديگر مصرف‌کنندگان داخلي قدرت خريد کمتري نسبت به ماه گذشته دارند و به همين دليل تقاضاي داخلي نيز افت کرده است. البته اين تمام ماجرا نيست؛ علاوه بر اينکه ميزان تقاضا براي خريد مواد اوليه کاهشي شده است، عرضه‌‌‌کنندگان مواد اوليه نيز حاضر به فروش مواد اوليه خود به توليدکنندگان نيستند؛ زيرا مطمئن نيستند در صورتي که مواد اوليه خود را در بازار به فروش برسانند، اين توانايي را که بتوانند همان مواد را با قيمتي معقول تهيه کنند دارند يا نه. همه اين عوامل موجب شده است که آذر، ماه خوبي براي شامخ در بخش صنعت نباشد و رقم شامخ کل صنعت از 49/ 52 به رقم 66/ 51واحد برسد؛ عددي که اگرچه نشاندهنده رکود نيست اما در مرز رکود ايستاده است. فعالان صنعتي معتقدند که سياستهاي اشتباه دولت‌ها اجازه نمي‌‌‌دهد مکانيزم‌‌‌هاي اقتصاد به‌خوبي عمل کنند. براي مثال، نوسانات قيمت ارز موجب شده است که توليدکنندگان با مشکلات زيادي روبه‌‌‌رو شوند يا مسائلي مانند اف‌اي‌تي‌اف و برجام موجب شده که مشتريان خارجي حاضر به همکاري با توليدکنندگان داخلي نباشند.
نماي صنعت از نگاه شامخ
صنايع لاستيک و پلاستيک: شامخ اين صنايع در آذرماه 50/ 52واحد بوده است. ميزان توليد محصولات در اين گروه، 55واحد بوده است. همچنين، ميزان سفارش‌هاي جديد در اين گروه 40واحد ثبت شده است. با اين حال سرعت انجام و تحويل سفارش با عدد 75واحد، سرعت خوبي بوده است. اين در حالي است که موجودي مواد اوليه کم بوده و به 45واحد رسيده است. شايد دليل آن هم قيمت بالاي مواداوليه در اين صنايع باشد که به 75واحد رسيده است. موجودي محصول انبار در اين رشته فعاليت صنعتي 65واحد بوده و قيمت فروش محصولات هم به 55واحد رسيده است.
صنايع فرآوردههاي نفت و گاز: شامخ کل اين گروه، 61/ 56واحد بوده است. ميزان توليد محصولات در همين گروه معادل 71/ 60واحد بوده است. اين در حالي است که قيمت خريد مواد اوليه براي مواد موردنياز اين رشته فعاليت صنعتي، به 57/ 78واحد رسيده است. با اين همه به نظر مي‌رسد اين توليدکنندگان اقدام به دپوي محصولات خود نکرده‌اند؛ زيرا موجودي محصول انبار کالاها 43/ 46واحد بوده است. ميزان صادرات کالا در اين گروه به 71/ 60واحد رسيده است. همچنين قيمت محصولات توليدشده در صنايع فرآوردههاي نفت و گاز 43/ 71واحد بوده است. در آخر انتظارات توليد در اين صنايع بهشدت کاهش يافته و حدود 29/ 39واحد است.
صنايع نساجي: اين گروه وضعيت نسبتا خوبي در بين رشتهفعاليتهاي صنعتي شامخ آذرماه داشته است. تنها دو شاخص در اين رشته کمتر از 50واحد بوده است. ميزان سفارش‌هاي جديد و موجودي مواد اوليه، دو شاخص زير 50واحد صنايع نساجي هستند. اين دو شاخص هر دو 75/ 43واحد بوده‌‌‌اند. بيشترين شاخصهاي اين گروه نيز قيمت خريد مواد اوليه و انتظارات توليد در آينده هستند که هر دو، 25/ 81واحد بوده‌‌‌اند. سرعت انجام و تحويل سفارش در اين گروه نيز 50/ 62واحد بود. ميزان موجودي محصولات انبار و صادرات در اين گروه نيز هر دو 50واحد بوده است.
صنايع ماشينسازي و لوازم‌خانگي: شامخ کل گروه ماشينسازي و لوازم‌خانگي 57/ 59واحد بوده است. اين گروه نيز به‌نسبت از وضعيت خوبي ميان بقيه صنايع برخوردار بوده است. البته، مساله افزايش قيمت مواداوليه و تورم توليدکننده در اين گروه از بقيه رشتهفعاليتهاي صنعتي محسوس‌تر است؛ زيرا شاخص قيمت خريد مواد اوليه اين گروه صنعتي عدد 83/ 97واحد را نشان مي‌دهد. مصرف حامل‌هاي انرژي و مقدار توليد محصولات هر دو 74/ 71واحد بوده‌‌‌اند. همچنين قيمت محصولات توليدشده در اين گروه معادل 87/ 60واحد بوده است. بررسي اين ميزان بايد با در نظر گرفتن اين نکته باشد که توليدکنندگان هنوز محصولات خود را با قيمت‌هاي جديد به بازار ارائه نداده‌‌‌اند. انتظار توليدکنندگان براي توليد ماه آينده نيز معادل، 70/ 58واحد بوده است.
صنايع کاني غيرفلزي: شامخ کلي گروه صنايع کاني غيرفلزي به 83/ 50واحد رسيد. شاخص قيمت خريد مواد اوليه در اين صنايع به 33/ 83واحد رسيده است. تورم توليدکننده در حالي به جان توليدکنندگان اين گروه صنايع افتاد که شاخص موجودي مواد اوليه در اين صنايع 50/ 37واحد بوده است. همچنين شاخص ميزان صادرات کالاي اين گروه به 67/ 41واحد رسيده است. شاخص قيمت محصولات توليدشده نيز در اين گروه به 50/ 37واحد رسيده است. با اين حال شاخص مصرف حامل‌هاي انرژي در اين گروه 67/ 41واحد ثبت شده است. شاخص ميزان فروش محصولات نيز 83/ 45واحد بوده است. با اين همه انتظارات توليد در ماه آينده مديران اين صنايع به عدد 50/ 62واحد رسيده است. همچنين شاخص ميزان استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني در اين صنايع 50واحد بوده است.
صنايع فلزي: صنايع فلزي توانسته‌اند با موفقيت از آخرين‌ماه پاييز گذر کنند. شامخ کل گروه صنايع فلزي در آذرماه 30/ 55واحد بوده است. شاخص ميزان توليد محصولات صنايع فلزي در آذرماه 57 بوده است. شاخص ميزان سفارش‌هاي جديد در اين گروه معادل 54واحد بوده است. سرعت انجام و تحويل سفارش‌هاي در اين صنايع هم 53واحد ثبت شده است. با اين حال شاخص موجودي مواد اوليه 49واحد بوده است. شاخص ميزان استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني نيز در اين صنايع 60واحد بوده است. اين صنايع نيز مانند همه رشتهفعاليتهاي صنعتي با تورم توليدکننده مواجه بوده‌‌‌اند و شاخص قيمت خريد مواد اوليه موردنيازشان، معادل 89واحد بوده است. شاخص ميزان صادرات کالا در اين گروه معادل 45واحد بوده است. همچنين شاخص قيمت محصولات توليدشده در اين گروه در آذرماه امسال به 75واحد بوده است. اين صنايع در آذرماه، 64واحد مصرف از حامل‌هاي انرژي داشته‌‌‌اند. ميزان فروش محصولات نيز معادل 52واحد بوده است. شاخص انتظارات توليد در ماه آينده هم در اين رشته‌فعاليت صنعتي، معادل 56واحد بوده است.
صنايع غذايي: شامخ کل صنايع غذايي 55/ 48واحد بوده است. شاخص ميزان توليد محصولات در اين گروه 39/ 48واحد و ميزان سفارش‌هاي جديد در اين گروه معادل 16/ 45واحد بوده است. شاخص سرعت انجام و تحويل سفارش در اين گروه نيز معادل 06/ 58واحد بوده است. شاخص موجودي مواد اوليه در صنايع غذايي نيز 61/ 51واحد را نشان مي‌دهد. شاخص ميزان استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني جديد نيز در همين گروه معادل 16/ 45واحد بوده است. با اين همه قيمت شاخص خريد مواد اوليه براي اين توليدکنندگان معادل 42/ 77واحد بوده است. شاخص ميزان صادرات اين گروه نيز افت کرده و به 16/ 45واحد رسيده است. شاخص قيمت محصولات توليدشده نيز به 32/ 40واحد رسيده است. شاخص ميزان فروش در اين صنايع نيز معادل 77/ 46بوده و در نهايت انتظارات توليد در ماه آينده اين گروه صنايع غذايي معادل 45/ 56واحد بوده است.
صنايع شيميايي: شامخ کلي اين گروه معادل 70/ 52واحد بوده و اين گروه صنعتي در آذرماه، 14/ 57واحد توليد داشته است. ميزان سفارش‌هاي جديد آنها نيز معادل 04/ 52واحد بوده است. شاخص سرعت انجام و تحويل سفارش‌ها در اين گروه کالايي نيز 08/ 54واحد ثبت شده است. با اين همه شاخص موجودي مواد اوليه در انبار اين گروه کالايي معادل 86/ 42واحد شده است. با اين حال اين توليدکنندگان همچنان به توليد اميدوار هستند؛ زيرا شاخص ميزان استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني جديد 04/ 52واحد ارزيابي شده است. شاخص قيمت خريد مواد اوليه يا به عبارت ديگر تورم توليدکننده بهشدت افزايش يافته و به 71/ 85واحد رسيده است. شاخص موجودي محصولات توليدي در انبار اين گروه کالايي نيز 50واحد بوده است. همچنين شاخص صادرات کالا در گروه صنايع شيميايي معادل 96/ 47واحد محاسبه شده است. با وجود اينکه هنوز قيمت‌هاي جديد بر کالاها اعمال نشده، قيمت شاخص محصولات توليدي در اين صنايع، 20/ 60واحد بوده است. شاخص مصرف حامل‌هاي انرژي در آذرماه نيز به 31/ 65واحد رسيده است. شاخص ميزان فروش محصولات در اين گروه معادل 02/ 51 بوده و در آخر شاخص انتظارات مديران توليد در ماه آينده 08/ 54واحد ثبت شده است.
صنايع چوب، کاغذ و مبلمان: شامخ کل اين رشته فعاليت صنعتي، معادل 13/ 48واحد بوده است. شاخص ميزان توليد محصولات در اين صنايع معادل 67/ 41واحد بوده است. شاخص ميزان سفارش‌هاي جديد نيز 67/ 41واحد بوده است؛ يعني اين صنايع دقيقا به اندازه ميزان سفارش‌هاي جديد خود توليد کردهاند. شاخص سرعت انجام و تحويل سفارش‌ها در اين گروه نيز با عدد 17/ 54واحد، قابل قبول بوده است. شاخص موجودي مواد اوليه در اين رشته فعاليت صنعتي هم 50/ 62واحد و شاخص موجودي محصول در انبار نيز معادل 33/ 58واحد بوده است. شاخص صادرات اين گروه به 50واحد رسيده اما قيمت محصولات توليدشده از منظر مديران اين صنايع، 50/ 37واحد بوده است. شاخص مصرف حامل‌هاي انرژي 67/ 66واحد، شاخص ميزان فروش محصولات در اين صنايع 50واحد و شاخص انتظارات توليد اين گروه براي ماه آينده 50واحد بوده است.
پوشاک و چرم: شامخ کل گروه پوشاک و چرم در آذرماه وضعيت بهشدت بدي داشته و شامخ کلي اين گروه معادل 75/ 30واحد بوده است. شاخص ميزان توليد محصولات در گروه پوشاک و چرم معادل 20واحد، همچنين شاخص ميزان سفارش‌ها در اين رشته فعاليت صنعتي معادل 25واحد، شاخص سرعت انجام و تحويل سفارش‌ها در اين گروه 45واحد و شاخص موجودي مواد اوليه 35واحد بوده است. شاخص آخر نشاندهنده وضعيت بحراني مواداوليه اين رشته فعاليت‌ها در بنگاه‌هاي توليدي است. اين در حالي است که تورم توليدکننده بسيار افزايش يافته و شاخص قيمت خريد مواد اوليه در رشته فعاليت پوشاک و چرم 80واحد بوده است. شاخص موجودي محصولات دپوشده در انبار اين صنايع، 50واحد ثبت شده است. به نظر مي‌رسد قيمت بالاي مواد اوليه و قيمت کم عرضه اين محصولات به بازار موجب شده است که توليدکنندگان براي حفظ ارزش کالاهاي خود محصولات را دپو کنند. به اين ترتيب مي‌توانند در شرايط باثبات‌تري اين محصولات را با اطمينان خاطر در بازار عرضه کنند. شاخص ميزان صادرات کالاي اين گروه معادل 45واحد، شاخص قيمت محصولات توليدشده در اين صنايع معادل 50واحد، شاخص مصرف حامل‌هاي انرژي صنايع اين گروه معادل 65واحد و شاخص ميزان فروش محصولات آذرماه صنايع پوشاک و چرم نيز معادل 20واحد بوده است. با اين همه انتظارات توليد مديران در اين رشته‌فعاليت، نشان از اميد آنان به بهبود شرايط دارد. شاخص انتظارت توليد در ماه آينده براي اين صنايع معادل 55واحد بوده است.
ساير صنايع: اين گروه از ميان رشتهفعاليتهاي صنعتي، وضعيت به‌مراتب بغرنج‌تري داشته است. شامخ کل آن معادل 75/ 23 ارزيابي شده است. شاخص ميزان توليد محصولات در اين گروه 25واحد بوده است. شاخص ميزان سفارش‌هاي جديد اين صنايع نيز معادل 5/ 12واحد ثبت شده که اين عدد در ميان ارقام ارزيابي‌شده شامخ، کمترين عددي است که مديران توليد گزارش داده‌اند. همچنين شاخص سرعت انجام و تحويل سفارش در اين صنايع معادل 25واحد، شاخص موجودي مواد اوليه در ساير صنايع 25واحد، شاخص ميزان استخدام و به‌کارگيري نيروي انساني جديد که يکي از نشانه‌هاي اميد به آينده صنايع است در اين رشته فعاليت افت داشته و 5/ 37بوده است. شاخص قيمت خريد مواد اوليه که بزرگ‌ترين عدد در اين گروه است، معادل 5/ 87واحد بوده است. تفاوت فاحش ميان شاخص قيمت خريد مواد اوليه و ساير شاخصهاي شامخ صنعتي نشاندهنده اين است که تورم توليدکننده ضربه محکمي به اين صنايع وارد کرده است. شاخص موجودي محصولات انبار در اين گروه، معادل 50واحد بوده و شاخص ميزان صادرات در اين گروه نيز به همين ميزان ارزيابي شده است. شاخص قيمت محصولات توليدشده اين صنايع نيز 5/ 62 واحد، شاخص مصرف حامل‌هاي انرژي در آذرماه 75واحد و شاخص ميزان فروش اين توليدکنندگان 5/ 37واحد بوده است. انتظارات توليد مديران اين صنايع براي ماه آينده يعني دي نيز معادل 75واحد است.
